Museum het Sterkenhuis

Rond 1900 verandert het boerendorp Bergen razendsnel. Er komen kunstenaars, toeristen en hotels. Hoe het beeld van het oude dorpsleven te bewaren? Dat antwoord komt van Marie van Reenen-Völter, de echtgenote van burgemeester Jacob van Reenen. In één van de zalen van het raadhuis opent ze een Oud-Berger Kamer en daarmee is de voorloper van Het Sterkenhuis een feit.

Meer dan een oudheidskamer
Vanaf het begin noteert Marie van Reenen alle schenkingen en aankopen met daarbij de naam van de schenker en de taxatiewaarde. Daardoor weten we nu dat het achttiendeeeuwse album met tekeningen van Pieter Ellen in 19O6 tien gulden waard was. Na meer dan honderd jaar blijkt dat toegenomen tot een veelvoud in euro’s. Na het overlijden van Marie van Reenen in 1925 breidt het verzamelgebied van Het Sterkenhuis uit. Het museum wordt meer dan alleen oudheidkamer.

Hollandse streekmode
De textielcollectie verrast met haar juweeltjes van Hollandse streekmode uit de tijd van de barok en de Franse Revolutie tot en met de Victoriaanse tijd: jurken en rokken, maar ook elegante herenkleding, kinderkleding en korsetten. Daarnaast omvat de collectie exotisch bedrukte stoffen die in de zeventiende eeuw dankzij de handel van de VOC naar Nederland en naar Bergen kwamen.

Zeventiende-eeuwse boerderij
Ruim tien jaar na de opening in 19O3 verhuist de oudheidkamer naar een nieuwe locatie aan de overkant van de straat. De boerderij uit 1655 is na de Ruïnekerk het oudste pand van Bergen. De gemeente denkt aan sloop, maar de Bergenaar Jacob Sterken weet dat te voorkomen. Als de collectie van de Oud-Berger Kamer erin wordt ondergebracht draagt het pand al de naam Het Sterkenhuis. De naam blijft, en op 2 mei 1915 wordt de eerste tentoonstelling geopend.

Collectie
Nog altijd behoren de stijlkamer en de boerenkeuken van rond 19OO tot de topstukken van Het Sterkenhuis. Naast bijzonder zilverwerk, glaswerk en sieraden herbergt het museum prachtige topografische prenten van het dorp Bergen van de hand van o.a. Johannes Graadt van Roggen, Jaap Veldheer en Tjipke Visser. Archeologische vondsten, daterend vanaf de steentijd, vertellen het verhaal van de vroegste bewoners van Bergen.

Historisch jaar 1799
Het Sterkenhuis vertelt ook het verhaal van 1799, een historische mijlpaal. In dat jaar werd op verschillende plekken in Bergen gevochten, letterlijk voor de deur van het museum. Bij de strijd stonden de Bataafse (Nederlandse/Franse) troepen tegenover de Engelsen en Russen. Er sneuvelden achtduizend soldaten. Uniformen, kogels en geweren herinneren aan die tijd. Het Sterkenhuis bewaart ook twee herdenkingskransen uit 19O1.

Zeventiende-eeuwse lepels
Vanaf 1641 was Anthonis Studler van Surck Heer van Bergen. En aan die tijd herinneren twee zilveren herdenkingslepels. Zij werden gemaakt ter nagedachtenis aan zijn echtgenote en zijn zoon. Uit de achttiende eeuw dateert de glazen bokaal of ‘hensbeker’ die de droogmaking van de  Bergermeer in 1564 markeert. Op de beker staat het wapen van Bergen gegraveerd, een malende molen en de namen van belangrijke bestuurders.

Bergen in kaart
Het dorp Bergen is fraai in kaart gebracht in een aantal topografi sche prenten. Vier jaar na de droogmaking verschijnt Bergen in 1568 op een  topografi sche kaart van Adriaan Anthonisz. Een eeuw later maakt de bekende landmeter Johannes Dou een plattegrond van de Heerlijkheid Bergen. Ook zijn er twee ontwerptekeningen uit 1908 van het dorp Bergen aan Zee, van de hand van architect Berlage.

Museum Kranenburgh 
Het Sterkenhuis maakt bestuurlijk deel uit van Museum Kranenburgh in Bergen. Daarmee keert het op een bepaalde manier terug naar zijn oorsprong, want oprichtster Marie van Reenen behoort samen met haar echtgenoot tot de eerste bewoners van de villa van Museum Kranenburgh. Dankzij haar beschikt Bergen nu over historische topstukken. www.kranenburgh.nl