Museum Het Sterkenhuis 2019


De Rustende Jager


Cafe Duinvermaak


Extase

Van Rust Wat tot Extase | Geschiedenis van de Bergense horeca
1 mei – 26 okt 2019

Museum Het Sterkenhuis viert dit jaar de Bergens horeca. In een dorp waar kunst, natuur en vertier zo mooi samenkomen zijn cafés, restaurants en hotels pleisterplaatsen met een levendige geschiedenis die zich graag laat vertellen.

Dorstigen en dagjesmensen
Zoals elk dorp bezit Bergen al vroeg een of twee herbergen waar bewoners en bezoekers terecht konden om hun dorst te lessen of te overnachten. In de 18de eeuw telt het dorp al een Rustende Jager en een voorganger van de huidige Oude Prins. Daar komen in de 19e eeuw etablissementen bij met vrolijk-stemmende namen als Duinvermaak, De Vriendschap, De Hoop en De Nieuwe Lindeboom. Met de toenemende drukte van dagjesmensen die vanaf station Alkmaar per koets, met de omnibus of gewoon te voet naar de bossen en duinen komen, groeit het aantal horecagelegenheden gestaag; in 1882 zijn het er al twaalf in getal.

Zomergasten
Wanneer in 1901 het eerste pension Kennemeroord aan de Breelaan wordt gebouwd, is het hek van de dam. Binnen enkele decennia groeit het aantal hotels en pensions alleen in deze laan al tot een kleine dertig etablissementen. Met de komst van de spoorverbinding in 1905 en de aanleg van de Zeeweg naar het nieuw te stichten Bergen aan Zee (1905-1906) is de weg letterlijk geëffend voor toeristen die hier vakantie willen vieren. De aanleg in 1926 van een rijwielpad door de duinen naar zee maakt het vakantieplezier compleet.

Kunstenaarsdorp: leven in de brouwerij
De in 1907 opgerichte VVV in Bergen lokt zomergasten voor zee en strand, maar benadrukt tegelijkertijd het dorps- en natuurschoon. Oude tradities als de zomerkermis, de paardendraverijen en de concerten in de tuin van De Rustende Jager worden met nieuw élan voortgezet. De kunstenaars die zich vanaf 1900 in Bergen vestigen waaronder Dirk Filarski, Arnout Colnot en Leo Gestel, zorgen voor het nodige leven in de brouwerij. Café Oldenburg, officieel ‘Het Wapen van Brederode’ in de Franschesteeg, wordt de place to be. Hier treffen dichters, schilders en musici elkaar; hier wordt in 1947 ook de kiem gelegd van KunstenaarsCentrumBergen (KCB). De twee oudste etablissementen aan begin- en eindpunt van de Breelaan bieden bovendien podium aan het culturele leven in het dorp: De Rustende Jager door zijn toneel- en bioscoopzaal en expositieruimte voor het KCB; Duinvermaak met zijn zaal waarin bij slecht weer de voorstellingen in het Openluchttheater doorgang vinden.

Rust Wat tot Extase
Café Rust Wat wordt in 1913 gebouwd als pleisterplaats aan de Bergerweg, halverwege de route van Alkmaar naar Bergen. Het ondergaat in de loop van de tijd tal van gedaantewisselingen, met als hoogtepunt de Jaren 1960 en 1970 waarin het als nachtclub dienst doet met de tot de verbeelding sprekende naam Extase. Een groot contrast dat symbool staat voor de veranderingen die het uitgaansleven in de vorige eeuw doormaakt. Waar dagjesmensen eerst in alle rust van een kopje thee onder de bomen genieten, wordt later tot diep in de nacht gefeest op jazz, beat, calypso, reggae, nederpop, hiphop of disco.

Open Monumentendag
Op 14 en 15 september vinden in Het Sterkenhuis bijzondere activiteiten plaats in verband met Open Monumentendag, dat dit jaar als thema heeft: ‘Plekken van plezier’.